༣ གདོད་མའི་ནང་བསྟན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་འབྱུང་ཁུངས་ཀྱི་གནད་དོན།
ཡིག་སྒྱུར་བ། སྒྲོལ་དཀར་ཚེ་རིང་།
གདོད་མའི་ནང་བསྟན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་འབྱུང་ཁུངས་ཀྱི་གནད་དོན།
ཅིས་ཞན་ལིན་གྱིས་བརྩམས།
སྒྲོལ་དཀར་ཚེ་རིང་གིས་བསྒྱུར།
གསུམ། ནང་ཆོས་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས།
ད་ནི་སླར་ཡང་ནང་པའི་འབྱུང་ཁུངས་ལ་དཔྱད་ན་གནད་དོན་མང་པོ་ཞིག་ལས་སླ་བོར་ཐག་གཅོད་བྱེད་ཐུབ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆེས་རྩ་བར་གྱུར་པའི་གཞུང་དོན་ནི་རྟེན་འབྲེལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་དང་། འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི། འཕགས་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དུ་འབོད་པ་བཅས་ཡིན། དེ་ཡང་རྟེན་འབྲེལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་རྩ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ལ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྩ་བ་ནི་མ་རིག་པ་(མ་ཤེས་པ་དང་མ་རྟོགས་པ)ཡིན། འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ནི། སྡུག་བསྔལ་དང་། ཀུན་འབྱུང་། འགོག་པ། ལམ་བཅས་ཡིན་ལ། དེས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་རྩ་བར་བྱས་ཡོད་ཅིང་། འཕགས་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ནི། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ། ཡང་དག་པའི་ངག ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཅས་ཡིན་ལ། དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཐར་པ་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ཐབས་ཡིན། མདོར་ན་ཁོང་གིས་སྐྱེ་རྒ་ན་འཆི་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ལ། ཡོད་པ་རང་ངོས་ནས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་པར་འདོད། ཁོང་ཡང་ལས་འབྲས་དང་འཁོར་བ་ལ་ཡིད་རྟོན་ཞིང་། མ་རིག་པ་སྤོང་ཞིང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ལེགས་པར་ཤེས་ནས་འཁོར་བ་ལས་གྲོལ་ཏེ་མྱང་འདས་ཐོབ་པ་ནི་མཐར་ཐུག་གི་དམིགས་ཡུལ་ཡིན།
ལྟ་ཚུལ་དེ་དག་ལ་སྐྱོ་སྣང་རིང་ལུགས་ཀྱི་དྲི་མ་འཐུག་པོ་བསྒོས་ཡོད། མི་ལ་ལས། འཛམ་གླིང་དུ་སྐྱོ་སྣང་རིང་ལུགས་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ལུགས་གཅིག་ཀྱང་མེད་མོད། ནང་ཆོས་ཇི་བཞིན་སྐྱོ་སྣང་མཐར་ཐུག་པ་འཛིན་མཁན་ནི་དེ་ག་རང་ལས་མེད་ཟེར། ངས་བལྟས་ན་བཤད་ཚུལ་དེ་ནི་ཧ་ཅང་དོན་ལ་གནས་པར་སེམས།
ནང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱོ་སྣང་རིང་ལུགས་དེ་ནི་གང་ནས་བྱུང་བ་ཡིན་ནམ།
གོང་དུ་དབྱེ་ཞིབ་བྱས་པ་ལྟར་ན། ནང་པས་རྒྱུད་འཛིན་བྱས་པ་ནི་བྲམ་ཟེའི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་མ་ཡིན་པར་དགེ་སྦྱོང་བའི་སྲོལ་རྒྱུན་ཡིན་པ་མ་ཟད། ནང་ཆོས་བྱུང་བའི་ས་ཁུལ་དང་ཁོར་ཡུག་གི་ཆ་ནས་བལྟས་ནའང་ཚུལ་འདི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་ལས་གཞན་དུ་འགྱུར་བའི་གནས་མེད་དོ། །
ང་ཚོས་ཐོག་མར་ས་ཁུལ་ལམ་མི་རིགས་ཀྱི་ལྟ་ཚུལ་སྤྱད་ནས་གནད་དོན་དེ་ལ་དཔྱད་པར་བྱ།
སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་མུ་ནེ་ནི་དེང་གི་བལ་པོའི་མངའ་ཁོངས་སུ་སྐུ་འཁྲུངས་པ་ཡིན་ལ། ཁོང་གི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་མཛད་པ་མང་ཆེ་བ་མ་ག་དྷའི་ཡུལ་དུ་སྤེལ། མ་ག་དྷ་ནི་རྒྱ་གར་ཤར་ཕྱོགས་སུ་གནས་ཤིང་། ཡུལ་དེར་འཕགས་པའི་མི་རིགས་སླེབས་པ་ཅུང་འཕྱི། 《སྲིད་སྲུང་རིག་བྱེད་》དུ་མ་ག་དྷ་དང་ཨངྒ་(鸯伽)གཉིས་ནི་ཆེས་རྒྱང་ཐག་རིང་བའི་ཡུལ་གྱི་མཚོན་བྱེད་དུ་འདོད་ཅིང་། ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་བྲམ་ཟེ་དག་གནས་དེར་སླེབས་པ་ཆེས་ཤིན་ཏུ་ཉུང་། ཡུལ་དེའི་མི་ལ་མཐོང་ཆུང་བྱེད་ཅིང་ནམ་རྒྱུན་པྲ་ཏྱེའི་མི་(婆罗底耶人)དང་གཅིག་ཏུ་ལྟ། པྲ་ཏྱེའི་མི་ཞེས་པ་ནི་ཨརྱའི་རིགས་ཀྱི་ལུང་སྐད་ཡིན་པར་བཤད་ཅིང་བྲམ་ཟེའི་ཆོས་ལུགས་ལ་མི་དད། ཁོ་ཚོ་ཨརྱའི་རིགས་ཡིན་མིན་རྟོགས་དཀའ་ཡང་ཆེས་ཆེར་མཐོང་ཆུང་བྱེད་ཅིང་། པྲ་ཏྱེའི་མི་དང་གཅིག་ཏུ་ལྟ་བ་དེས་ཁོ་ཚོ་ལ་མཐོང་ཆུང་བྱས་ཚད་རྟོགས་ཐུབ། དེ་ཡང་མཐོང་ཆུང་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། གནས་འདི་ནི་རྒྱ་གར་གྱི་གཉུག་མར་གནས་པའི་སྡོད་དམངས་འདུས་སྡོད་བྱེད་པའི་ཡུལ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་བྲམ་ཟེའི་རིག་གནས་རྭ་བ་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པའི་ཡུལ་མཐའ་འཁོབ་ཏུ་གནས་པས་ཡིན་པ་མངོན་པར་གསལ། འཕགས་པའི་མི་རིགས་ཀྱི་མཐོང་སྣང་ལ་ཡུལ་འདི་ནི་རིག་གནས་མ་དར་པའི་ས་ཆ་ཡིན་ལ། སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་མུ་ནེས་ཆོས་གསུང་ཡུལ་ནི་གཞན་གྱིས་མཐོང་ཆུང་བྱེད་ཅིང་། ཡུལ་མཐའ་འཁོབ་ཀྱི་མི་དམངས་ཡིན།
སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་མུ་ནེ་སྐུ་འཁྲུངས་སའི་ཤཱཀྱའི་རིགས་ནི་ཡང་སྙིང་མི་རིགས་ཅི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་པར་ལྟ་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་ཡོད། ལ་ལས་ཁོ་ཚོ་ནི་ཨརྱའི་རིགས་མིན་པར་འདོད་ཅིང་། ང་ཚོས་གནད་དོན་འདིའི་ཐད་ལ་རྩོད་གླེང་མི་བྱེད། ཡིན་ཡང་ཁོ་ཚོ་གནས་པའི་ས་ཁུལ་དང་། སྐབས་དེའི་ཨརྱའི་རིགས་ཀྱི་དབང་སྒྱུར་བ་ཁྱབ་ཡུལ་གྱི་གནས་ཚུལ་དང་། ཁོ་ཚོའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས་དུ་མ་དང་། ཁོ་ཚོའི་ཆབ་སྲིད་རྩ་འཛུགས་ཀྱི་རྣམ་པ་བཅས་ལ་བལྟས་ན། ཁོ་ཚོ་ནི་ཕྱི་ནས་ཡོང་བའི་འཕགས་པའི་མི་རིགས་དང་མི་འདྲ་བར་གཉུག་མར་གནས་པའི་སྡོད་དམངས་དང་འདྲ་བ་གསལ་པོར་རྟོགས་ཐུབ། ཤཱཀྱའི་རིགས་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་རྩ་འཛུགས་ནི་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཡིན་ལ། སྲིད་འཛིན་དབུ་ཁྲིད་ར་ཛ་ནི་འདེམ་བསྐོ་བྱས་ནས་བྱུང་བ་ཡིན་ལ། འདི་ལྟ་བུའི་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་དང་གསར་དར་རྒྱལ་པོའི་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་ལ་འགལ་བ་ཡོད། མ་ག་དྷའི་རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་“离车”ལ་བཙན་འཛུལ་བྱས་མྱོང་ལ། ཀོ་ས་ལཱའི་རྒྱལ་པོ་པི་ཐུ་ཊ་པས་(毗突吒婆)སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཤཱཀྱ་ལ་བཙན་འཛུལ་བྱས་མྱོང་། ངས་བལྟས་ན་དེ་ནི་སྤྱིར་བཏང་གི་བཙན་འཛུལ་ཁོ་ན་མ་ཡིན། དེའི་ཁྲོད་དུ་མི་རིགས་ཀྱི་འགལ་བའི་ཆ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་བསམ་བློ་གཏོང་རིན་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན།
གལ་ཏེ་མི་རིགས་ཀྱི་འགལ་བའི་ཆ་ནས་གནད་དོན་དེར་འགྲེལ་བཤད་མ་བྱས་ན། དོན་དག་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་ཞིག་ལ་འགྲེལ་བཤད་བྱ་ཐབས་བྲལ། ནང་པའི་ངག་རྒྱུན་ལྟར་ན། སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་མུ་ནེ་རབ་ཏུ་མ་བྱུང་གོང་ལ་རྒྱལ་སྲས་ཞིག་ཡིན་(དོན་འདི་ལ་སྒྲོ་འདོགས་བྱས་པའི་ཆ་ཡོད)ལ། ཕོ་བྲང་དུ་གནས་ཤིང་བཙུན་མོའི་འཁོར་ལས་འཚར་ལོངས་བྱུང་ལ། མི་ཡུལ་གྱི་རྒྱུ་འབྱོར་སྙན་གྲགས་ལ་ཡོངས་སུ་སྤྱད་པས་མི་བདེ་བར་བྱེད་པའི་དོན་དག་ཕྲན་ཙམ་ཡང་མེད། ཨིན་ཀེ་སིས་ཆོས་ལུགས་ནི་ཆོས་ལུགས་དགོས་མཁོ་བྱུང་བ་མ་ཟད་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་རྟོགས་པའི་མི་རྣམས་ཀྱིས་བསྐྲུན་པ་ཡིན་ཟེར། དེས་ན་རྒྱལ་སྲས་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་ཆོས ་ལུགས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་ཅི་ཞིག་ཡོད་དམ། ཁོས་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་དགོས་མཁོའང་ཇི་ལྟར་རྟོགས་སམ། མི་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་སྐྱོ་བ་སྐྱེས་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་དགོས་པའི་ཚད་ལ་གཏན་ནས་སླེབས་མི་སྲིད། དོན་དངོས་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་གཏན་ནས་མ་ཡིན་པར། ཁོང་ལ་གདོན་མི་ཟ་བར་སྡུག་བསྔལ་བྱུང་ཡོད་ཅིང་། མ་མཐའ་ཡང་སེམས་སུ་མྱོང་ཡོད་ངེས། ཁོང་གིས་འཚོ་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་བདེ་བར་སྡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། འཁོར་བའང་དེ་འདྲའི་ཞེན་ཆགས་སྐྱེ་རིན་མེད་པར་དགོངས་ཤིང་། དེ་ལྟར་སྐྱོ་བ་སྐྱེས་ཏེ་རབ་ཏུ་བྱུང་། སྡུག་བསྔལ་དེ་ནི་གང་ནས་ཡོང་བ་ཡིན་ནམ། ཁོང་གིས་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་དགོས་མཁོ་རྟོགས་པའི་རྩ་བའང་གང་དུ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། ཆེས་ལུགས་དང་མཐུན་པའི་འགྲེལ་བཤད་ནི་མི་རིགས་གཉའ་གནོན་ཡིན། ཁོང་གི་སྐྱོ་སྣང་རིང་ལུགས་ཀྱིས་མི་དམངས་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཅུང་ཐུན་མོང་དུ་ཡོད་པའི་སེམས་ཁམས་མཚོན་ཞིང་། དེ་བས་ཁོང་གི་རིག་གཞུང་བྱུང་འཕྲལ་རྗེས་འཇུག་པ་བྱུང་ལ། མི་ཁ་ཤས་ནས་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མར་འཕེལ་ཏེ་ཕྱིས་ཀྱི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་རྨང་བཏིང་། ཁོང་གི་ཆོས་ལུགས་དེ་རུས་རྒྱུད་ཚོ་བའི་ཆོས་ལུགས་ཤིག་ནས་ཟམ་མི་ཆད་པར་བསྒྱུར་བཅོས་བཏང་ནས། རིམ་གྱིས་རྒྱལ་རབས་དུ་མའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་སུ་གྱུར་ཅིང་། དེ་ནས་འཛམ་གླིང་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་བཞག་པའི་ཆོས་ལུགས་ཆེན་པོར་གྱུར། ནང་པའི་གཞུང་དུ་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་མུ་ནེ་མི་རྒན་པོ་དང་། མི་ནད་ཀྱིས་ཉེན་པ། མི་ཤི་བར་གྱུར་བ་བཅས་དང་ཕྲད་པའི་སྐོར་གྱི་གཏམ་རྒྱུད་དེ་དག་ཆེས་ཐོག་མའི་དུས་ཀྱི་ནང་པའི་གསུང་རབ་ཏུ་བཀོད་མེད་པ་ལ། ཕྱིས ་ཀྱི་དགེ་འདུན་པ་དག་གིས་དེ་མེད་པར་གྱུར་ན་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་མུ་ནེ་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་རྒྱུ་མཚན་གསལ་པོར་བཤད་ཐབས་བྲལ་བར་འདོད་དེ་སྦྱར་བ་ཡིན་སྲིད། ཨིན་ཀེ་སིས། མིས་སྲོལ་ཕྱེས་པའི་ཆོས་ལུགས་ལ་མཚོན་ན། དེ་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་སྤྲོ་སེམས་ཁྱད་པར་བ་ཡོད་མོད། དེ་སྲོལ་ཕྱེ་བའི་ཚེ་ན། བཅོས་མ་དང་ལོ་རྒྱུས་དོན་དངོས་འཁྱོག་བཤད་བྱེད་པ་མེད་མི་སྲིད། ཅེས་སོ། ། ཡེ་ཤུའི་ཆོས་ལུགས་ལ་མཚོན་ན་བཤད་དེ་སྐད་ཆ་དེ་ཡང་དག་པ་ཡིན་ལ། ནང་ཆོས་ལ་མཚོན་ནས་བཤད་ནའང་། དེ་སྔར་བཞིན་བདེན་པ་ཤ་སྟག་ཡིན།
ད་ནི་སླར་ཡང་གྲལ་རིམ་དང་རིགས་རུས་ཀྱི་འབྲེལ་བའི་ངོས་ནས་གསར་དར་ཆོས་ལུགས་དེ་ལ་དཔྱད་ན། དེའི་རིགས་རུས་དང་གྲལ་རིམ་གྱི་རྩ་བ་ནི་ཡང་སྙིང་གང་ཞིག་ཡིན་པ་ནི་ཧ་ཅང་རྙོག་འཛིང་ཆེ་བའི་གནད་དོན་ཞིག་ཡིན། ངས་བལྟས་ན། ནང་པ་ལ་རྩ་བའི་རིགས་རུས་ག་གེ་མོ་ཞིག་ལས་འདས་པར་འདོད། ནང་པའི་གཞུང་ལས་ཡང་དང་བསྐྱར་དུ་རིགས་རུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་མེད་པར་ནང་པར་ཞུགས་པ་ན་ཆུ་སྣ་ཐམས་ཅད་རྒྱ་མཚོར་འདུས་པ་ཇི་བཞིན་ཁྱད་པར་ཅི་ཡང་མེད་ཚུལ་ནན་གྱིས་སྟོན། དེ་ལྟ་ན་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་ཁ་གཏད་དུ་ལངས་པ་ལ་གོ་བ་ཇི་ལྟར་ལེན་དགོས་སམ། རིགས་རུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རྩིས་མེད་དུ་གཏོང་བའི་དོན་དངོས་དེ་ནི་བྲམ་ཟེ་ལ་གྱེན་ལྡོག་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། བྲམ་ཟེའི་ཆོས་ལུགས་ཀྱིས་རིགས་རུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་རྩིས་མཐོང་ཆེན་པོ་བྱེད་པ་མ་ཟད་བྲམ་ཟེ་ཁོ་ནའི་ཁེ་ཕན་མཚོན་པའི་ཕྱིར།
ཡིན་ཡང་ནང་པས་རིགས་རུས་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་ལྟ་བའང་མ་ཡིན། དེས་ཐོག་མར་བྲམ་ཟེ་ལ་དགག་པ་བྱེད་ངེས། བྲམ་ཟེའི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་གསུང་རབ་ཏུ་རིགས་བཞིའི་གོ་རིམ་ནི། བྲམ་ཟེ་དང་། རྒྱལ་རིགས། རྗེའུའི་རིགས། དམངས་རིགས་བཅས་ཡིན་མོད། ནང་པའི་གཞུང་དུ། རྒྱལ་རིགས་དང་། བྲམ་ཟེ། རྗེའུའི་རིགས། དམངས་རིགས་བཅས་ཡིན། སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་མུ་ནེས་རང་ཉིད་རྒྱལ་རིགས་ཡིན་པར་གསུངས། ཤཱཀྱའི་རིགས་ལ་དང་པོར་རིགས་རྒྱུད་ལམ་ལུགས་མེད་ལས་ཆེ་ལ། དེ་ནི་བྲམ་ཟེའི་ཆོས་ལུགས་ཀྱིས་ཤུགས་རྐྱེན་འོག་ལད་ཟློས་བྱས་པ་འབའ་ཞིག་ཡིན། ཁོ་ཚོས་རང་ཉིད་རྒྱལ་རིགས་ཡིན་པར་བཤད་པ་ལ།
ངས་བལྟས་ན་བཅོས་མ་ཡིན་པར་འདོད། གང་ལྟར་ཀྱང་རང་ཉིད་རྒྱལ་རིགས་ཡིན་པར་བཤད་ཕྱིན་གདོན་མི་ཟ་བར་རྒྱལ་རིགས་ལ་འགེབ་སྲུང་དང་། དེའི་གོ་གནས་ཅི་ཐུབ་ཀྱིས་ཇེ་མཐོར་གཏོང་དགོས། 《ལུང་བར་མའི་》(《阿含经·阿摩昼经》) མདོ་འདི་ནི་མཚན་གཞི་ཞིག་ཡིན། གསར་དུ་དར་པའི་རྒྱལ་པོས་(དེ་ལས་ལ་ཤས་ནི་བཅོས་མ་ཡིན)ཀྱང་འབད་པ་ཆེན་པོས་རྒྱལ་རིགས་ཀྱི་གོ་གནས་ཇེ་མཐོར་བཏང་ལ། དེ་ནས་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་བསམ་འཆར་འཕྲལ་མར་གཅིག་མཐུན་བྱུང་སྟེ་ཁོ་ཚོའང་ནང་ཆོས་ལ་དད་ཅིང་མཐུན་འགྱུར་ཞུས།
ངས་བལྟས་ན་ནང་ཆོས་ཀྱི་ཆེས་བློ་གཏད་ཆོག་པའི་རྩ་བ་ནི་རྗེའུའི་རིགས་ཡིན། གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་རྗེའུའི་རིགས་མཚམས་མི་ཆད་པར་གྲལ་རིམ་སོ་སོར་གྱེས་ཤིང་། ཞིང་བ་དང་། འབྲོག་པ། ཚོང་བ་ནི་རིགས་རུས་འདི་ལ་གཏོགས། ནང་པས་སྲོག་མི་གཅོད་པ་སྒྲོག་ཅིང་། དེར་རྨོན་ཕྱུགས་མི་གསོད་པ་འདུ་ལ། དེས་ཞིང་བའི་ཁེ་ཕན་མཚོན་ཡོད། ནང་ཆོས་གསར་དུ་དར་དུས། ཕྱི་ཕྱོགས་ཉོ་ཚོང་དང་རྒྱལ་ནང་ཉོ་ཚོང་འཕེལ་རྒྱས་ཕྱིན་ཅིང་། གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་གསར་དུ་དར་པས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཚོང་བ་ཆེན་པོའི་གོ་གནས་ཇེ་མཐོ་ནས་ཇེ་མཐོར་སོང་། མེ་གྷ་སི་ཏི་ནུ་སི་ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་དུ་རིགས་བདུན་ཡོད་ལ་དེ་ལས་བཞི་ཚོང་བ་ཡིན་ཟེར། སྲིད་གཞུང་གི་དཔོན་རིགས་ལས་ལ་ལར་ལས་བགོས་བྱས་ཏེ་ཆེད་དུ་ཉོ་ཚོང་ལ་དོ་དམ་བྱེད་ཅིང་། དེ་ལས་སྐབས་དེར་ཚོང་བས་གོ་གནས་གལ་ཆེན་ཟིན་ཡོད་པ་མཐོང་ཐུབ། སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་མུ་ནེ་དང་ཚོང་བ་དེ་དག་གི་བར་དུ་འབྲེལ་བ་བཟང་པོ་ཡོད་ཅིང་། ཐོག་མར་ནང་པར་ཞུགས་པ་ནི་ཚོང་བ་གཉིས་ཡིན་པའང་སྟེས་དབང་ཞིག་གཏན་ནས་མིན། ནང་པའི་གཞུང་དུ་བཤད་པའི་ཚོང་དཔོན་(长者)ཞེས་པ་ནི་ཚོང་ལས་ལས་རིགས་ཀྱི་མགོ་འདྲེན་ཡིན་ལ། མི་དེ་དག་ནང་པའི་གསུང་རབ་ཏུ་གུས་བཀུར་ཆེན་པོ་ཐོབ་ཅིང་། ཁོ་ཚོས་ནང་ཆོས་རྒྱབ་སྐྱོར་ལ་ཤུགས་ཆེན་པོ་བཏོན་ཡོད། མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་རྒྱལ་བྱེད་རྒྱལ་སྲས་ལས་སྐྱེད་ཚལ་ཉོས་ཏེ་སངས་རྒྱས་ལ་ཕུལ་བར། སྐྱེད་ཚལ་ཁེབས་པའི་གསེར་གྱི་ཊམ་ཀ་དུང་ཕྱུར་མང་པོས་ཉོས་པ་ནི་མཚན་གཞི་ཧ་ཅང་ལེགས་པོ་ཞིག་རེད། དེ་ལས་གཞན་འདིར་གླེང་བར་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་འདོད་པ་འགོག་ཀྱང་། གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོའི་གཟུགས་འཚོང་མ་ཁ་ཤས་ཀྱིས་ཁོང་ལ་མཐུན་འགྱུར་ཞུས་ཤིང་། མིང་དུ་གྲགས་པའི་ཨན་མ་ར་(庵摩罗)ཞུ་བས་ཁོང་ལ་སྐྱེད་ཚལ་ཞིག་ཕུལ། དེ་དག་གིས་ནང་ཆོས་ཀྱིས་ཚད་ངེས་ཅན་ཞིག་ནས་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོའི་གསར་དར་གྲལ་རིམ་མམ་རིམ་གྲས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་དང་མཐུན་པར་བྱས་པ་མཚོན།
དམངས་རིགས་ལ་མཚོན་ནས་བཤད་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སློབ་མ་གཙོ་བོའི་གྲས་སུའང་དམངས་རིགས་སུ་གཏོགས་པ་ཡོད་དེ། དཔེར་ན་ཉེ་བར་འཁོར་ལྟ་བུའོ། ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དམངས་རིགས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་མ་བཀག་ཀྱང་དམིགས་བསལ་རེ་འབོད་གནང་གི་མེད། ཁ་ཅིག་གིས་ཁོང་དམངས་རིགས་ལ་བརྩེ་དུང་ཟབ་མོ་ཡོད ་པར་བཤད་པ་ནི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་དང་མི་མཐུན། རིགས་རུས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་དང་གྲལ་རིམ་གྱི་འབྲེལ་བ་གཅིག་འདྲ་མ་ཡིན་པར། དེ་གཉིས་ལ་འབྲེལ་བ་ངེས་ཅན་ཡོད་ཀྱང་ཁྱད་པར་ཡང་ཆེན་པོ་ཡོད། གལ་ཏེ་གྲལ་རིམ་གྱི་འབྲེལ་བ་རྐྱང་བའི་ངོས་ནས་ནང་ཆོས་ལ་བལྟས་ན། དེ་ཉིད་བྲན་གཡོག་དང་འབྲེལ་ཐག་ཉེ་བར་བཤད་པ་ལས་བྲན་གཡོག་བདག་པོ་དང་འབྲེལ་བ་སྔར་བས་ཉེ་བར་བརྗོད་ན་འཐུས། ནང་པའི་གཞུང་དུ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བྲན་གཡོག་གམ་བྲན་གཡོག་དང་ཉེ་བར་གནས་པའི་མི་ཁ་ཤས་ནང་པར་བསྡུས་ཚུལ་བཀོད་ཡོད། དེ་ལྟ་ནའང་ང་ཚོས་ཁོང་གིས་བྲན་གཡོག་གི་ཁེ་ཕན་མཚོན་ཞེས་རྩ་བ་ཉིད་ནས་བརྗོད་ཐབས་བྲལ། ཁོང་གིས་ཕྱོགས་མང་པོ་ཞིག་ནས་གྲལ་རིམ་མམ་རིགས་རུས་ཁ་ཤས་ཀྱི་མཆོག་གྱུར་གྱི་བསམ་པ་མངོན་ཞིང་། རང་ཉིད་རྒྱལ་རིགས་སུ་འཁྲུངས་པ་གཟི་བརྗིད་དུ་བྱེད། ཁོང་གི་སྐུ་ཚེ་ང་ཚོ་ལ་ཆ་རྒྱུས་ཆེན་པོ་མེད་ལ། ཁོང་ཡང་བྲན་གཡོག་བདག་པོའི་རིགས་སུ་འཁྲུངས་པ་འདྲ། ཁོང་ལ་མཐུན་འགྱུར་ཞུ་བའི་རྗེའུའི་རིགས་ཀྱི་ཚོང་བ་ཆེན་པོ་དག་ཀྱང་ཕལ་མོ་ཆེ་བྲན་བདག་གི་གྲས་སུ་གཏོགས། དེ་བས་ཁོང་དང་རྦད་དེ་བྲན་བདག་གི་ཚབ་ཏུ་ཆོས་སྤེལ་བའི་ཆོས་ལུགས་པ་སོ་སོར་ཕྱེས་ན། ང་ཚོས་ཁོང་རིམ་གྲས་གྱེས་པ་ལས་གསར་དུ་དར་པའི་བྲན་བདག་ལ་ལྷག་ཏུ་ཐུགས་དགྱེས་གནང་ཞེས་བཤད་པ་ལས་འོས་མེད། ཡེ་ཤུའི་ཆོས་ལུགས་ཐོག་མར་བྱུང་དུས་བྲན་གཡོག་གི་རེ་བ་ཁ་ཤས་ཚིམ་པར་བྱས་མྱོང་། ཡིན་ཡང་ནང་ཆོས་ནི་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ནོ། ། གདོད་མའི་ནང་བསྟན་གྱིས་ཆེས་དམའ་རིམ་གྱི་མི་དམངས་ཀྱི་རེ་འདོད་མཚོན་པར་བྱས་ཞེས་བཤད་ན། དེ་ཡང་དོན་དངོས་དང་མི་མཐུན་པ་མངོན་པར་གསལ།
གོང་དུ་ཁོ་བོས་མི་རིགས་(ས་ཁུལ)དང་གྲལ་རིམ་གྱི་ལྟ་ཚུལ་ངོས་ནས་ནང་ཆོས་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་ཁ་ཤས་ལ་དཔྱད་ཅིང་། ནང་པས་རྒྱུད་འཛིན་བྱས་པ་ནི་རང་ཡུལ་གྱི་དགེ་སྦྱོང་བའི་སྲོལ་རྒྱུན་ཡིན་པ་ལས་ཕྱི་ནས་དར་པའི་བྲམ་ཟེའི་སྲོལ་རྒྱུན་མིན་པ་གསལ་བཤད་བྱས་ཡོད། བྲམ་ཟེའི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ལྷ་ཁ་ཤས་ནང་ཆོས་སུ་བྱུང་ཡོད་ཀྱང་གོ་གནས་ཆེས་ཆེར་ཇེ་དམར་བཏང་ཡོད། འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་གནས་ཇེ་མཐོར་གཏོང་ཆེད་བྱས་པ་ལས་གཅིག་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་ཡིན་པ་མཚོན་མི་ཐུབ། ང་ཚོས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐོག་མའི་སློབ་མའི་གཙོ་བོ་དག་གི་རིགས་ལ་དཔྱད་པ་ལས་ཀྱང་ནང་ཆོས་དང་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲེལ་བ་རྟོགས་ཐུབ། ཁོང་གི་སློབ་མའི་གཙོ་བོ་མང་ཆེ་བ་དགེ་སྦྱོང་བ་ཡིན་ལ། བྲམ་ཟེའི་རིགས་སུ་འཁྲུངས་པའི་ཤཱ་རིའི་བུ་དང་མོའུ་འགལ་གྱི་བུ་གཉིས་ཀྱང་སྔོན་ལ་དགེ་སྦྱོང་དང་ཕྱིས་སུ་ནང་པར་ཞུགས། ངས་བལྟས་ན་འདི་ནི་སྟེས་དབང་ཞིག་ཡིན་མི་སྲིད།
ནང་ཆོས་རྦད་དེ་དགེ་སྦྱོང་བའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ཞེས་བཤད་རུང་ངམ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ཡང་བཤད་མི་རིགས། སངས་རྒྱས་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཚེ་ན་འཁོར་བ་ལས་གྲོལ་ཏེ་ཐར་པ་ཐོབ་ཆེད་དཀའ་ཐུབ་སྤྱོད་པའི་དགེ་སྦྱོང་བ་བསྟེན་ཅིང་། ཁོང་གིས་དཀའ་བ་དྲག་པོར་སྤྱད་པ་ཧ་ལམ་ཟས་ཡོངས་བཅད་པའི་ཚད་ལ་སླེབས། མཐར ་ལུས་ཀྱི་ཟུངས་ཟད་ཅིང་འཆི་བ་ལ་ཉེ་བར་བཅར། དཀའ་སྤྱད་ལ་ཕན་ཡོན་མེད་པར་ཐར་པ་ཡི་གོ་འཕང་མ་རྙེད། དེ་ནས་ཁོང་གིས་བློ་ཐག་རྦད་ཆོད་ཀྱིས་ཐབས་གཞན་དུ་ཞུགས་ཤིང་ཟས་ལ་རོལ། མཐར་བྱང་ཆུབ་ཤིང་དྲུང་དུ་ནང་པ་པས་བཤད་པའི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་གོ་འཕང་བརྙེས། མེ་གྷ་སི་ཏི་ནུ་སིས་རྒྱ་གར་བའི་ཁྲོད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་དད་པའི་མཚན་ཉིད་རིག་པ་ཁ་ཤས་ཀྱང་ཡོད་ཅེས་བྲིས་ཡོད་པ་ལས། ཁོས་ཀྱང་ནང་པ་པ་དགེ་སྦྱོང་བའི་གྲས་སུ་བསྡུས་མེད་པ་མཐོང་ཐུབ། མདོར་ན་ནང་ཆོས་ཀྱིས་དགེ་སྦྱོང་བའི་སྲོལ་རྒྱུན་རྒྱུད་འཛིན་བྱས་ཤིང་། དེ་ཉིད་འཕེལ་རྒྱས་དང་ལེགས་བཅོས་བྱས་ཏེ་གྲུབ་མཐའ་རང་རྐྱ་བ་ཞིག་ཏུ་ཆགས་ཞེས་བཤད་ཆོག
གོང་གི་གནས་ཚུལ་དེ་དག་འབྱོར་ལྡན་གྲལ་རིམ་གྱི་མཁས་པ་མང་ཆེ་བས་གོ་བ་མི་ལོན་པར། ཁོ་ཚོས་རྒྱ་གར་ལ་མཚན་ཉིད་རིག་པ་དང་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་གཅིག་ལས་མེད་ཅིང་། ནང་ཆོས་དང་བྲམ་ཟེའི་ཆོས་ལུགས་ལ་གཅིག་རྒྱུད་གཅིག་གིས་བཟུང་བའི་འབྲེལ་བ་ཡོད་པར་འདོད། བཤད་ཚུལ་དེ་ལྟར་ན། གསང་བའི་གཞུང་ནི་ནང་ཆོས་ལས་བྱུང་སྔ་བ་ལ་གསང་བའི་གཞུང་གི་མཚན་བྱང་དང་ལྟ་གྲུབ་གདོན་མི་ཟ་བར་ནང་པའི་གཞུང་དུ་འབྱུང་དགོས། ཡིན་ཡང་དོན་ལ་ལྟ་གྲུབ་ཁ་ཤས་ལ་ཐུན་མོང་གི་འདྲ་བའི་ཆ་ཡོད་པ་ལས་གཞན། སྤྱིའི ་ལྟ་གྲུབ་ཀྱི་རྣམ་གཞག་མི་འདྲ་བ་མ་ཟད། ཐ་ན་གསང་བའི་གཞུང་ཞེས་པའི་མཚན་བྱང་ཡང་ནང་པའི་གཞུང་དུ་རྙེད་མི་ཐུབ། སངས་རྒྱས་ལ་མཚོན་ནས་བཤད་ན་གསང་བའི་གཞུང་ནི་རྩ་བ་ནས་མེད་པ་དང་འདྲ། གནས་ཚུལ་དེ་འདྲར་ཕྲད་པ་ན། མཁས་པ་དེ་དག་གིས་ཐབས་བརྒྱ་ཇུས་སྟོང་གིས་གཅིག་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་ཡིན་པའི་འབྲེལ་བ་འཚོལ། ཁ་ཅིག་ན་རེ། མ་ཧཱ་བྷ་ར་ཏའི་ཁྲོད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རིག་པའི་སྙན་ཚིག་དེ་དག་ནི་གསང་བའི་གཞུང་ནས་ནང་ཆོས་དང་དགེ་སྦྱོང་བའི་གྲུབ་མཐའ་གཞན་གྱི་འབྲེལ་ཟམ་ཡིན་པར་བཤད། དེ་ནི་ཐང་ཅི་ཧུ་ཏི་རླུང་འཁོར་དང་འཐབ་པ་(堂吉诃德大战风车)ཇི་བཞིན་འབྲས་བུ་ཅི་ཡང་ཡོད་མི་སྲིད།
གལ་ཏེ་ཁོ་བོས་གོང་དུ་དབྱེ་ཞིབ་བྱས་པ་དག་འཐད་ལྡན་དུ་ཁས་ལེན་ན། གནས་ཚུལ་འདི་འདྲ་འབྱུང་མི་སྲིད་པ་མ་ཟད། ནང་ཆོས་རྒྱ་གར་དང་རྒྱ་གར་ལས་གཞན་དུ་ཉམས་རྐྱེན་རྟོགས་པ་ལའང་ཕན་སླེབས་ཆེ། ནང་ཆོས་གཉའ་གནོན་མྱོང་བའི་གནའ་བོའི་སྡོད་དམངས་ཁྲོད་རྐང་བཙུགས་ནས་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་པའི་རྣམ་གཞག་བཏོན་པ་མི་སྐོར་ཞིག་གི་བསམ་ཚུལ་དང་མཐུན་པ་བྱུང་(ཁོ་ཚོ་སྦྲིད་པར་བྱས་པའང་ཡིན)ལ། དེ་འཁོར་བ་དང་ལས་འབྲས་ལ་ཡིད་རྟོན་པས་རིགས་རྒྱུད་ཀྱི་ལམ་ལུགས་བཀག་ཅིང་། རྩ་བའི་ཆ་ནས་རིགས་རུས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱད་མེད་དུ་ལྟ་ཞིང་། བྲམ་ཟེ་དང་འདྲ་བར་གཞན་ཁྱད་དུ་བསད་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ཁ་ཐོར་དགུ་ཐོར་དུ་གཏོང་བར་མི་བྱེད་ལ། དེས་བྲམ་ཟེས་ཕྱུགས་ཀྱི་མཆོད་སྦྱིན་བཀག་པ་དམངས་ཀྱི་རེ་འདོད་དང་མཐུན། ནང་པ་པ་ལུས་ཤུགས་ངལ་རྩོལ་ལ་མི་འཇུག་པར་བསོད་སྙོམས་ལ་བརྟེན་མོད། ཁོ་ཚོས་རྒྱུ་ནོར་གང་ཡང་བདག་གིར་བྱེད་མི་རུང་ལ། ཁང་བ་དང་། ཟོག་ལུག ཞིང་ས་སོགས་བདག་ཏུ་བྱེད་མི་རུང་ཞིང་། ཉོ་ཚོང་བྱེད་མི་རུང་ལ་གསེར་དངུལ་འཛིན་མི་རུང་བས་མི་དམངས་དང་འགལ་བ་ཆེན་པོ་མེད། ནང་ཆོས་སུ་མི་དམངས་མང་ཚོགས་ཀྱི་སྐད་ཆ་སྤྱོད་དགོས་པར་བཞེད་ལ། འདི་ནི་བྲམ་ཟེས་ལེགས་སྦྱར་སྤྱོད་པ་དང་བསྡུར་ན་མི་དམངས་དང་ཉེ་བར་བཅར་ཞིང་ཆོས་ཀྱི་གཞུང་དོན་སྤེལ་བ་ལ་དགེ་མཚན་ཆེན་པོ་ཡོད་ཅིང་། དེས་དཀའ་ཐུབ་འགོག་པའི་ཆ་ནས་ཡང་དགེ་སྦྱོང་བའི་གྲུབ་མཐའ་གཞན་ལས་ལྷག རྒྱུ་རྐྱེན་དེ་དག་གི་སྟབས་ཀྱིས། དེ་ཉིད་རྒྱ་གར་དུ་ཆུང་ངུ་ནས་ཆེན་པོར་གྱུར་ཏེ་མཐར་རྒྱལ་རབས་ཆེན་པོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་སུ་གྱུར་ཅིང་། རྒྱ་གར་ཕྱི་ལ་དར་རྗེས། དེས་མི་རིགས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱད་མེད་དུ་བལྟས་པས་ཡ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ཁ་ཤས་སུ་ད་ལྟའི་བར་དུ་དར་ཁྱབ་བྱུང་ཡོད། མར་ཁེ་སིས་ཆོས་ལུགས་ནི་དངོས་ཡོད་གོ་ལྡོག་པའི་གཞུང་ལུགས་ཡིན་པར་འདོད་ལ། ནང་ཆོས་ཀྱང་དེ་ལས་མ་འདས་པར། ནམ་ཞིག་དངོས་ཡོད་གོ་ལྡོག་མི་དགོས་པའི་དུས་སུ་སླེབས་ཙ་ན། ནང་ཆོས་གནས་པའི་རྩ་བའང་རིམ་གྱིས་མེད་པར་འགྱུར་ངེས་ཡིན།
1965ལོའི་ཟླ་གསུམ་པ།
རྩོམ་སྒྲིག་པ། མྱི་གསར་བ།
མཆན།
季羡林著：《佛教十六讲》[C] 武汉：长江文艺出版社，2015年6月，第9-23页。
རྩོམ་འདིར་དྲངས་པའི་ཨིན་ཀེ་སིའི་གསུངས་ཐམས་ཅད་《པུ་ལུའུ་ནོ་པོ་ཝེའར་དང་གདོད་མའི་ཡེ་ཤུའི་ཆོས་ལུགས་》 ཞེས་པར་གསལ་ལ། རྩོམ་དེ་《ཨིན་ཀེ་སིས་གདོད་མའི་ཡེ་ཤུའི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་གླེང་བ་》ཞེས་པར་བཀོད་ཡོད། མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་གི་1961ལོའི་དཔར། (文中所引恩格斯语皆见《布鲁诺·鲍威尔和原始基督教》一文。该文载《恩格斯论原始基督教史》，人民出版社1961年版。)
མཐོང་གྲོལ་དྲ་རྩོམ་དག་རྩོམ་བདག་དང་དྲ་བདག་གིས་ཆོག་མཆན་མེད་པར་རང་དགར་མི་འཁྱེར་བར་མཁྱེན།
 |
|
Signature is customized by Netease
