རྫོང་སར་མཁྱེན་བརྩེ་དང་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག
རྩོམ་པ་པོ། གསར་བརྗེ་བ།
རྫོང་སར་མཆོག་གིས་མ་འོངས་ལུང་དུ་བསྟན་པའི་བོད་སྐད་ཡིག་གི་ཤི་གསོན།
གསར་བརྗེ་བ། རྫ་ཆུ་ཁ།
རྫོང་སར་མཁྱེན་བརྩེས་“ལོ་ཉི་ཤུའི་མཇུག་ལ་བོད་སྐད་ཡིག་ཉམས་འགྲོ་”ཞེས་གསུངས་པ་ལས་འཕྲོས་ཏེ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་གི་ལས་དབང་གླེང་བ།
བོད་ཀྱི་ཤེས་རིག་དཔལ་ཡོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འགོ་ཁུངས་ཇི་ཙམ་རིང་བ་དེས། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་གི་རྒྱུན་ཐག་དེ་ལས་ཀྱང་རིང་བ་མཚོན་ཐུབ་པས། ཤེས་དཔལ་བདེན་འཚོལ་གྱི་རིག་གནས་པའི་སྡེ་ཚོགས་ཀྱི་འགན་འཁྲི་བདག་གིར་འཆེ་བ་ཞིག་ཡིན་ཚེ། གླེང་ཕྱོགས་མི་འདྲ་བའི་གྲུ་ཟུར་རེ་རེ་ནས་ཉམས་ཉེས་ཐེབས་བཞིན་པའི་དེ་རིང་གི་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་གི་ཚེ་སྲོག་ག་ཙམ་གནས་ཐུབ་མིན་གྱི་ཐད་ལ་འདང་རྒྱག་དགོས་ཏེ། སྐད་ཡིག་རིག་གནས་ཀྱི་སྐྱེ་གནས་འཕེལ་གསུམ་ནི་མི་རིགས་ཀྱི་སྐྱེ་གནས་འཕེལ་གསུམ་ཡིན་ན། སྐད་ཡིག་རིག་གནས་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་ནི་མི་རིགས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་རྩ་བའི་སྒུལ་ཤུགས་སུ་གྲུབ་ཡོད་པར་སེམས།
གྲྭ་གྲོང་གི་གྲལ་རིམ་མེད་པའི་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་པའི་སྤྱི་སྒང་ནས་བལྟས་ན། བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་འཛམ་གླིང་ནང་བསྟན་ལ་བསྒྱུར་རྒྱུའི་རླབས་ཆེན་གྱི་ཐུགས་བཀོད་མངའ་བའི་ཆོས་དཔོན་དང་། བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་རྒྱ་ཡི་ཡིག་རིགས་སུ་སྒྱུར་བཞིན་པའི་སྟོབས་པོ་ཆེའི་དགོངས་བཞེད་བདོག་པའི་མི་སྣ་མང་ནའང་། ཁ་ནང་དུ་བསྐོར་ནས་བསམ་ན། ད་ལྟའི་ཆར། ལང་མ་གོག་ཏུ་གནས་པའི་ཡང་སྙིང་གི་མི་རིགས་འདི་གར་སེམས་ཁྲལ་བྱེད་མཁན་གྱི་མི་སྣ་ཤིན་ཏུ་ཉུང་བའི་ཚོད་ལགས། ལོ་རྒྱུས་གཞན་དག་ཏུ། རང་རྒྱལ་གྱི་མི་རིགས་མང་པོའི་གཅིག་གྱུར་གྱི་ཁྱིམ་ཚང་ལྟ་བུར་ཆགས་པའི་བོད་ཀྱི་མི་རིགས་འདིའི་ཐུན་མིན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ཤིག་ཏུ། “ལས་ལ་བརྩོན་ཞིང་དཔའ་མཛངས་ལྡན་པ། ཤེས་རབ་ཀྱི་འཆར་སྒོ་ཡངས་པ། བྱམས་དང་སྙིང་རྗེས་ཕྱུག་པ་”ཞེས་བགྲངས་འདུག་མོད། དེ་ནི་ཤར་ནུབ་མི་རིགས་མང་པོའི་ཐུན་མོང་གི་ཁྱད་ཆོས་ཤིག་ཡིན་པ་ལས། རང་རྒྱལ་གྱི་མི་རིགས་འདི་གཅིག་པུའི་ཁྱད་ཆོས་ཤིག་ནི་གང་ན་ལགས་ཏེ། ཐུན་མིན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ཞེས་པའི་ཚིག་དོན་འདི་ནི་རང་རྐྱ་ཐུབ་པའི་ཐ་སྙད་ཅིག་ཏུ་འཁུམས་ན། མི་རིགས་རང་རང་གི་ཁྱད་ཆོས་ནི་མི་རིགས་རང་རང་གི་སྐད་ཡིག་རིག་གནས་ཀྱི་སྟེང་ནས་འབྱེད་དགོས་པ་འདྲ། དེ་ལྟར་ན། བོད་ཀྱི་ཚེ་སྲོག་གི་ཤིང་རྟ་ཆེན་པོ་ནི་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་རིག་གནས་འདི་ཉིད་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་སྟེང་ནས།ངས་མིག་སྔུན་གྱི་རང་རེའི་སྐད་ཡིག་གི་གནས་བབ་ལ་སེམས་ཁུར་ཡོད་པའི་བཟོ་ལྟ་ཞིག་བསྟན་ན་འདོད་བྱུང་།
གདོད་མའི་བོད་ཀྱི་འཁོར་ཡུག་ཏུ་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡོད་པའི་རྩ་དོན་གྱིས། དེ་རིང་གི་མི་རིགས་འདིའང་རིག་གཞུང་སྣ་མང་ཅན་གྱི་མི་རིགས་ཤིག་ཡིན་པར་བློས་དཔག་ཐུབ་ནའང་། གདོད་མའི་དུས་སུ་མེས་དབོན་ཚོས་རིག་གཞུང་སྐད་ཡིག་དང་བཅས་པ་ཡུན་རིང་བསྐྱངས་པའི་འཕྲིན་ལས་ཀྱིས། དེ་རིང་གི་དུས་སུ་མིས་དཀའ་ལས་རྒྱག་མི་དགོས་པར་དྲི་མི་ཉམས་པའི་ངང་ནས་རིག་གནས་འདི་དག་རྟག་བརྟན་ཐེར་ཟུག་གིས་བཞུགས་པར་འདོད་ཚེ། དེ་ནི་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་ཉེན་ཁ་ཞིག་དང་། ཡང་ན། མི་རིགས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱིས་ང་ཚོར་སྤྲད་པའི་དཀྱོགས་མཚམས་ཆེན་པོ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན་པར་ངེས།
དེ་རིང་གི་བོད་ཀྱི་ན་གཞོན་ཚོས། རིག་གནས་ནི་འཚོ་བ་དང་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཆེད་དུ་བསླབས་པར་འུ་ཚོ་དེ་ཙམ་ཧང་སང་དགོས་དོན་མེད་ནའང་། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་རིག་གཞུང་གིས་འཚོ་བ་སྒྲུབ་ཐུབ་ཀྱིན་མི་འདུག་སྙམ་པའི་ནད་ཡམས་འདིས་ནི། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་བོད་ཀྱི་མིའི་བར་ཐག་གི་བཞུར་རྒྱུན་ཧ་ཅང་རིང་བ་མཚོན་པ་མིན་ནམ་གྲང་། “རིག་གནས་ཀྱིས་མི་ལ་ཞབས་ཞུ་སྒྲུབ་དགོས་ཀྱི། མི་རིག་གནས་ཀྱི་བྲན་གཡོག་ཏུ་འགྱུར་མི་རུང་”བའི་གཞིའི་རྩའི་རྩ་དོན་ནི་འུ་ཚོ་ཚང་མར་མཁོ་ངེས་ཅན་གྱི་རྩ་དོན་ཡིན་ནའང་། རྩ་དོན་འདིའི་རྒྱབ་ལྗོངས་ཀྱི་ཁ་གཏད་སའི་རིག་གནས་ཡིན་ན་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ཞིག་གི་རིག་གནས་ཡིན་དགོས་སྙམ་པའི་འདུ་ཤེས་མཁྲེགས་པོ་དེས། འུ་ཚོའི་སྐད་ཡིག་རིག་གནས་ཀྱི་ཚེ་སྲོག་ཆུང་ཆུང་དེ་ད་ནི་རང་རེའི་འཁོར་ཡུག་དང་ཁ་འབྲལ་བར་དེ་ཙམ་དུས་ཚོད་མི་རིང་བའི་སྔོན་བརྡ་མཚོན་པ་ལོས་ཡིན་སྙམ།
རྫོང་སར་མཁྱེན་བརྩེས་གསུང་ཞིག་ཏུ། “ལོ་ཉི་ཤུའི་མཇུག་ལ་བོད་སྐད་ཡིག་ཉམས་འགྲོ་”ཞེས་གསུངས་པར། སེང་རྡོར་སོགས་བོད་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོའི་གྲས་ཀྱིས། མ་ཐའང་། བོད་ཡིག་འཇིག་པར་ལོ་བརྒྱ་འདུག་ཅེས་ལྡོག་ཕྱོགས་ནས་ལུང་བསྟན་བརྒྱབ་མོད། དེ་རིང་གི་རང་རེའི་མི་རིགས་འདིའི་གནས་བབ་ལ་བསམ་གཞིག་བགྱིས་ན། མཁྱེན་བརྩེའི་གསུང་ཐོར་བུ་དེ་ལ་རྒྱུ་མཚན་ངེས་ཅན་ཞིག་འདུག་སྟེ། འཁོར་ཡུག་གི་གནོན་ཤུགས། བོད་མི་རང་རང་གི་སེམས་ཁམས་ཀྱི་འདོད་མོས། དཔལ་འབྱོར་གྱི་བསླུ་བྲིད་སོགས་སྒྱུ་འཕྲུལ་གྱི་རྩེད་རིགས་མང་པོ་མང་པོ་ཞིག་ལ་བརྟགས་ཤིང་དཔྱད་ན། ད་ནི་དངོས་གནས་མི་ལོ་ཉི་ཤུའི་མཇུག་ལ་བོད་སྐད་ཡིག་གིས་ང་ཚོར་གྱེས་བརྡ་ཕུལ་རན་པ་མིན་ནམ་གྲང་།
དུས་ནི་མི་འགྱུར་མི་ནི་འགྱུར་བར་བྱེད་”ཅེས་པ་ལྟར། བལྟས་བལྟས་རིག་རིག་ལ། བོད་ཀྱི་མི་རིགས་ནི་ཉེན་ཚབ་ཆེ་བའི་དཀྱོགས་མཚམས་ཆེན་པོ་ཞིག་ལ་འཕྲད་དེ་ཡོད་ནའང་། བོད་ཡིག་ལས་རྒྱ་ཡིག་གཙོ་ཆེ་ཞིང་། བོད་སྐད་ལས་རྒྱ་སྐད་གཙོ་ཆེ་བའི་དུས་ཚོད་འདིར། ད་ནི་ཉམ་ཆུང་བའི་བོད་སྐད་ཡིག་གིས་འུ་ཚོ་དུས་ཚོད་ག་ཙམ་ཞིག་ལ་བསྒུག་ཐུབ་མིན་ཤོད་དཀའ་སྟེ། འུ་ཚོའི་འཁོར་ཡུག་ན། རང་གི་ཁ་ཕོར་དང་རྐུབ་སྟེགས་ཤོར་དུ་དོག་མཁན་གྱི་མི་སྣ་ཇི་ཙམ་མང་བ་དེས། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་གི་བཞུར་རྒྱུན་ཧ་ཅང་ཇེ་ཆུང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་ཚོར། འཛམ་གླིང་ཕྱོགས་བཞིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྐད་ཡིག་སྣ་མང་དང་། རིག་གནས་སྣ་མང་ཤེས་དགོས་པ་བདེན་ནའང་། ཕ་སྐད་མ་ཡིག་བརྗེད་ནས་གཞན་སྐད་ལ་འཇུག་པ་ནི། འགན་འཁྲི་དང་རྩ་བ་བོར་བའི་སྣང་ཚུལ་ཞིག་ཏུ་གྲུབ་པས། རང་རེའི་ཉེ་འཁོར་ན་ལོ་ཉི་ཤུའི་མཇུག་ནས་བོད་སྐད་ཡིག་ཉམས་འགྲོ་བར་སེམས་ཁྲལ་དང་དོ་སྣང་བགྱི་མཁན་ག་ཙམ་མཆིས།
ཉེ་སྔོན་ཞིག་ལ། ངས། བོད་སྐད་ཡིག་ལ་བྱས་རྗེས་བླ་ན་མཐོ་བའི་མཁས་པའི་དབང་ཕྱུག་ཚུལ་ཁྲིམས་བློ་གྲོས་ལགས་ཀྱིས་འཆད་ཁྲིད་གནང་བའི་ལུག་རྫི་རྒན་པོའི་ཀི་སྒྲ་མགོ་ནས་མཇུག་བར་ཚར་གཅིག་ཉན་ཞིང་། མཐའ་མཇུག་གི་ཚོར་སྣང་ཞིག་གིས། མི་ལོ་ཉི་ཤུའི་རིང་ལ་བོད་སྐད་ཡིག་གི་རིག་གནས་ཀྱི་ཆེད་དུ་རྒྱུག་རྒྱུག་འདུར་འདུར་བྱས་པའི་མི་སྣ་ཞིག་གི་ཉམས་མྱོང་དང་ཕྱག་ལས་མཐོང་བྱུང་ལ། བོད་ཀྱི་མ་འོངས་པའི་ཆེད་དུ། ཤ་ཐང་ཐང་གིས་འབད་བརྩོན་བྱེད་ཀྱིན་པའི་མཁན་ཆེན་ཞིག་གི་རང་རྣམ་མཇལ་བྱུང་། མཚམས་འདིར་བསླེབས་དུས། རྫོང་སར་མཁྱེན་བརྩེས་“ཚུལ་ཁྲིམས་བློ་གྲོས་ནི་ང་ཚོའི་རེ་བ་ཡིན་”ཞེས་གསུངས་པའི་ཡིག་འབྲུ་དག་ཀྱང་ཡིད་ཀྱི་སྒོ་མོར་སིམས་སོང་ཨང་།
རང་རེས། ཤིན་ཏུ་སྙིང་ཉེ་བའི་མི་རབས་འདིའི་འགན་འཁྲིར་བསམས་ནས། བོད་སྐད་ཡིག་གི་སྣེ་ཁྲིད་པ་རྣལ་མ་དག་གཅེས་པའི་སྲོག་ཏུ་བལྟས་ཏེ། རིགས་ཞེན་གྱི་འདུ་ཤེས་དང་འཇོན་ཐང་གི་ནུས་པ་ཡོད་ཚད་ཁ་གཅིག་ལ་བསྐོར་ནས་འགྲོ་ཐུབ་ན། བོད་མི་རིགས་འདི་འོད་སྟོང་ལྡན་པའི་མི་རིགས་རླབས་ཆེན་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བའི་བདེན་དཔང་ནི། ཆོས་ཉིད་དང་གནས་ལུགས་ཀྱིས་འུ་ཚོར་སྤྲད་པའི་གཏན་དུ་རྙིང་རྒྱུ་མེད་པའི་བདེན་དཔང་དེ་ལགས་པས།དུས་ཀྱི་གཡུལ་གྲོང་དུ་ལུས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འགག་འཕྲང་འདི་ནས། དཔའ་སྤོབས་དང་ཤེས་འཇོན་གཉིས་འཛོམས་ཀྱིས་བགྲོད་པར་འདོད་ཚེ། འདུ་ཤེས་གོང་བུ་གཅིག་སྒྲིལ་གྱི་ལམ་ཁ་གཙང་མ་འདི་ནས་འུ་ཚོ་བགྲོད་ཐུབ་དགོས་ཀྱི། གཞན་དུ་ན། ཡུན་རིང་མི་འགོར་བའི་དུས་ཚོད་ཀྱི་མཐའ་གཞུག་ཅིག་ནས། བོད་སྐད་ཡིག་གིས་ང་ཚོ་ཤུལ་དུ་བསྐྱུར་བའི་ཡིད་སྐྱོའི་གནས་ཚུལ་གྱི་གསར་འགྱུར་ཞིག་གིས། འཛམ་གླིང་གི་མི་རིགས་མང་པོར་ཁེ་མཚར་གྱི་དངོས་བྱུང་གཏམ་རྒྱུད་གཞན་ཞིག་ཀྱང་མི་འཆད་པའི་ངེས་པ་མི་འདུག་སྙམ།
བརྒྱ་བཤད་སྟོང་གི་རྩ་བ་ནི། བརྒྱ་ལོ་ཉེར་གཅིག་པའི་དེ་རིང་གི་དུས་ཚོད་འདི། ང་རྒྱལ་ཁྱོད་ཕམ་བརྩད་པའི་དུས་ཚོད་རེད་མི་འདུག་ལ། ཡག་ས་བཟང་ས་རྐྱང་རྐྱང་ནས་གླེང་སྟེ། ལོ་རྒྱུས་ཀྱིས་འགན་འཁུར་མི་ཐུབ་པའི་ནག་ཉེས་དག་སྦ་གསང་བྱེད་པའི་དུས་ཚོད་རེད་མི་འདུག་སྟེ། “ཉམས་རྒུད་ཁྲི་ཕྲག་ལས་མི་རིགས་ཉམས་པ་བཟོད་པར་དཀའ་”ན། རྒུད་པ་སྟོང་གི་རྩ་བ་ནི། གང་དུ་ཉམ་ཐག་ཅིང་ཉག་ཕྲ་བའི་ཉེན་ཚབ་ཀྱི་སྟོང་ཆ་ཡོད་ཚད་ལ་སེམས་ཁྲལ་མེད་པའི་རྣམ་པ་དང་། འོས་འགན་མེད་པའི་བཟོ་ལྟ་ཉག་ཅིག་དེ་ཡིན་པས། འཚོ་གནས་ལ་སྙིང་པོ་མེད་པའི་ལྟ་བ་དང་། རང་སྣང་རླུང་ལ་སྐུར་བྱེད་ཀྱི་རྩོམ་ཉོག་ཐར་ཐོར་རེས་རང་མགོ་མི་གཡོག་པར། ཁ་ཚ་དགོས་གཏུག་དང་ཁ་ཡོད་ལག་ཡོད་ཀྱི་བྱ་འགུལ་རེས། མི་རིགས་སྐད་ཡིག་གི་རིག་གནས་ལ་ཞབས་འདེགས་བསྒྲུབ་རྒྱུ་དེ། ཁྱོད་དང་ང་ལ་དེ་རིང་གི་མི་རིགས་འདིས་སྤྲད་པའི་གཡོལ་དུ་མེད་པའི་འོས་འགན་ཡིན་ཞིང་། མི་རིགས་སྐད་ཡིག་གི་ཆེད་དུ་ཚེ་སྲོོག་བཏང་བའི་རླབས་ཆེན་གྱི་མེས་དབོན་དམ་པ་ཚོས་བཞག་པའི་ཞལ་ཆེམས་ཀྱང་ཡིན་ནོ།
___ ཞེས་པ་འདིའང་བོད་གངས་ཅན་གྱི་གྲྭ་བཙུན་ངག་རིགས་སྨྲ་བར་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཡོངས་གྲགས་སུ་གླང་ཡག་པདྨ་བདུད་འདུལ་དུ་འབོད་པ་དེས་བྱང་ཉི་མ་རྫ་ཆུ་ཁ་ནས་མཇུག་གྲུབ་པའོ།།
རྩོམ་སྒྲིག་པ། མྱི་གསར་བ།
